zondag 10 juli 2011

Genegenheid: een luxeartikel?

Mijn blik op Afrika is altijd beperkt geweest. Eigenlijk vreemd, hoe weinig je kunt weten over een compleet werelddeel. Een geaffecteerd pratende blanke Merryl Streep in Out of Africa. Bolle hongerbuikjes, vliegen en oorlog. Live Aid. Voor de rest: hoe mensen daar leven, wat ze denken: daar had ik geen beeld bij. Tot ik Senait Mehari ontdekte. Afrika krijgt een stem. En wat voor een!

In krachtige kleuren schetst Mehari, samen met haar ghostwriter Lukas Lessing, haar jeugd in Eritrea. Voor zover je het een jeugd kunt noemen. Alles wat er mis kan gaan gaat ook daadwerkelijk mis in haar leven. Na een tamelijk miserabel bestaan in een weeshuis wordt ze opgehaald door haar moeder, die haar moeder niet blijkt te zijn. Toch leidt ze, voor zolang het duurt, een gelukkig bestaan bij haar grootouders. Al snel komt haar biologische vader echter opdagen. Een onberekenbare man, die er bij het minste geringste op los slaat en geen oog heeft voor iets anders dan zichzelf. Welbewust stuurt hij Mehari en haar twee halfzusjes de oorlog in.

Zo wordt zij, zes jaar oud, kindsoldaat bij de Eritrean Liberation Front (ELF). Een leger dat het drukker heeft met het bestrijden van de eigen binnenlandse vijand dan met de echte vijand, de Ethiopiërs. Bij het lezen van haar herinneringen moet je jezelf er voortdurend aan herinneren, hoe jong zij was. Hadden de volwassenen om haar heen dat maar eens gedaan. Wonder boven wonder overleeft zij drie jaar oorlog en wordt tenslotte uit de ellende gered door haar oom. Maar voor het dan negenjarige meiske is haar kindertijd allang voorbij.

Tegenwoordig woont Mehari in Duitsland, waar ze druk aan een carrière bouwt als zangeres. Ze zingt eigenzinnige, persoonlijke liedjes in het Duits, die ze zelf schrijft. Ondanks mijn bewondering voor deze sterke vrouw was het niet dat wat me het meest intrigeerde aan dit boek. Al lezende werd mijn horizon ruimer. De vage familiebanden verbaasden mij. Net als de gedachten over de opvoeding van kinderen. Een kind slaan: heel normaal. In Afrika leven op dit moment 120.000 kindsoldaten. Het stemt tot nadenken. Rekening houden met een kind, oog hebben voor hoe klein hij is, aandacht hebben voor zijn belevingswereld, er goed voor zorgen, sterke familiebanden: zijn al die dingen gebonden aan welvaart? Is het… een luxe?




Senait Mehari
Strijden voor mijn land
Uitgeverij Arena
2005
ISBN 978-90-6974-848-1